شیر کنترلی control valve
شیر کنترل جهت کنترل جریان سیال در مسیر عبور جریان قرار داده میشود. این شیر به طور اتوماتیک و معمولا با فشار هوا کار می کند (فرمان های این نوع شیرها ممکن است برقی و یا هیدرولیکی نیز باشد).
این شیر با توجه به موقعیت محل و اینکه چه چیزی را بایستی کنترل کند بطور اتو ماتیک باز و بسته می شود و در حقیقت با توجه به عامل دیگری که می بایست کنترل شود و مداوم با شیر کنترل در رابطه است، محل شیر صورت می گیرد.
بطور مثال اگر قرار باشد فشار را کنترل کند از محل دیگری که فشارش موردنظر است به طور مداوم با شیر ارتباط برقرار است و با تغییر فشار آن محل شیر بازتر و یا بسته تر میشود تا فشار لازم در آن محل ثابت بماند.
معمولا این شیر برای کنترل فشار، دبی و یا سطح مایع در یک ظرف مورد استفاده قرار می گیرد و نسبت به تغییرات آنها نیز باز و بسته می گردد. از این شیر نمونه های مختلفی وجود دارد که از لحاظ عملکرد یکی می باشند و فقط از لحاظ ساختمان با یکدیگر تفاوت دارند.
تقسیم بندی انواع شیرها
یکی از سریعترین ، راحت ترین و پر مصرف ترین وسایل جهت کنترل محرک پروسه شیرهای کنترلی است. در انتخاب یک شیر کنترل بدنه، جنس و مشخصه کاری از اهمیت زیادی برخوردار است. در ضمن می توان گفت مسایلی از قبیل دقت، راندمان و قیمت نیز مهم می باشد. شیر وسیله ایست برای مهار کردن جریان فشار سیالات به کار می رود. شیرها به دو دسته تقسیم میشوند:
شیر دستی (manual valve): شیرهایی که به صورت دستی کار می کنند.
شیرهای اتوماتیک (Control valve): شیرهایی که با نیروی هوا، مایعات و گازهای کنترل شده کار میکنند.
کنترل ولوها دارای سه قسمت مهم هستند:
بدنه (Body): بدنه قسمتی از شیر است که مایع و یا گاز از آن عبور می کند و از نشیمنگاه بندآور (Disc) و ساقه(stem) تشکیل شده است. بنابراین می توان گفت که کار بدنه کنترل کردن جریان ، فشار و دما در اثر نیرویی است که قسمت محرک شیر به وارد میکند.
محرک (Actuator):
محرک آن قسمت از کنترل ولو است که فرمان های دریافتی را به صورت انرژی مکانیکی در اورده و باعث باز و بسته شدن ولو می شود. فرمان های برقی به دلیل گرانی و پیچیدگی دستگاه های لازم زیاد معمول نیستند و از فرمان های هیدرولیکی موقعی استفاده میشود که یا دسترسی به هوا نباشد و یا این که درجه حرارت محیط انقدر پایین باشد که باعث یخ زدن آب موجود در هوا شود. ولی بطور کلی فرمان های پنوماتیکی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. محرک ها انواع مختلفی دارند مانند محرک پیستونی ، دیافراگمی و دستی. در محرک های پیستونی اختلاف فشار هوا در دو طرف پیستون ، باعث باز و بسته شدن ولو می شود. از محرک های دستی به عنوان مسیر بایپس استفاده میشود.
Positioner: این قسمت ضمن ایجاد عمل تقویت فلو مقدار دقیق باز و بسته شدن ولو را تنظیم میکند.
